Actueel

Een onderzoek naar het verschijnsel 'thuisloosheid', te onderscheiden van dakloosheid, waarvan iedereen wel ongeveer weet wat dát betekent.

Vandaag bezoek ik De Spreekbuis, een kleine sociëteit van de Regenbooggroep in Amsterdam Oost. Het is er druk en het ruikt naar gebakken spekkies. In de keuken bereiden ze hun van oudsher befaamde lunch voor de dak- en thuisloze bezoekers. Ik heb een afspraak met twee leden van de Social Media Club met wie ik via mijn werk voor Z! al enige jaren optrek. We belanden eerst aan de rooktafel, in het kantoor waar ook de distributie van de straatkrant plaatsvindt.

Lees verder onder de foto:

Deborah en Ludwig

'Thuisloosheid is vooral een gevoel,' begint Deborah. 'Het permanente gevoel dat ik op de verkeerde planeet zit,' zegt Ludwig. 'Thuisloos ben je als je bij vrienden en familie logeert, zonder eigen huis,' bemoeit Steven zich met het gesprek. 'Maar ik zorgde ervoor dat ik altijd geld op zak had,' zegt hij trots. 'Nu heb ik weer een huisje en het gaat goed.' Door zich overal nuttig te maken voor anderen, werkte hij zich uit de misère.

Steven is een van de rolmodels van De Regenbooggroep. Hij versterkt, met zijn inzet als vrijwilliger, zonder twijfel de onderkant van de Amsterdamse samenleving. Deborah en Ludwig doen dat ook, als ervaringsdeskundige belangenbehartigers van De Regenboogcliëntèle, een zeer diverse groep dak- en thuisloze bezoekers van de inloophuizen.

Beiden deden lang geleden al ervaring op met dak- en thuisloosheid. Ze hebben allebei een woning, maar voelen zich nog altijd thuisloos. Wat is dat toch precies?

'Je hebt geen comfortzône meer,' verklaart Ludwig. 'Dat begon bij ons al heel vroeg. Als zoon van migranten maak je teveel mee.' Deborah luistert. 'Wij weten wat het is om mee te gaan met wat zich aandient,' zegt zij. 'Je hebt al jong geleerd je overal aan te passen. Eigenlijk is alleen je lichaam je huis. Je stelt je grenzen onzichtbaar van binnen.' Ludwig maakt als voorbeeld een vergelijking met reizen in het openbaar vervoer. 'Dat werkt als een soort huiskamer voor mij.'

Lees verder onder de foto

Edo 

In het Centraal Station 1e klasse ontmoet ik oud-organisatie-analist en ex-dakloze Edo. Hij behartigt de belangen van dak- en thuisloze mensen op landelijk en Europees niveau en geeft gevraagd en ongevraagd beleidsadviezen. Ik leg hem enkele vragen voor uit een rapport over de dak- en thuislozenopvang in drie Europese steden uit 2015. En vraag hem: Hoe komen mensen van de straat doorgaans weer in een huis terecht?

Op de School voor de Journalistiek in Utrecht schreven we in 1978 onder leiding van Piet van den Ende en Jac. Vroemen een oefen-story met het thema: De breuk in je leven. 'That's where the light get's in', zong Leonard Cohen jaren later en in Japan lijmen ze van oudsher breuken in het porcelein met goudverf. Op het breekvlak van dingen spelen zich vaak de naarste, maar ook de mooiste taferelen af.

Thuisloosheid is zo'n ding.

(Wordt vervolgd)